ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ

Πρόσωπο του καλοκαιριού είναι ο Νορβηγός που σκότωσε ενενήντα ανθρώπους στέφοντας τα φώτα όλου του κόσμου πάνω του. Ως θύμα δεν θα ήταν παρά ένας από τους ενενήντα, ως θύτης έγινε σπουδαίος σταρ. Έγινε ενδιαφέρων, ιδιαίτερος, ξεχωριστός. Γνωρίζουμε τη την μουσική που ακούει, τις αγαπημένες του σειρές στην τηλεόραση, τα παιδικά του χρόνια, το μανιφέστο του. Σύντομα θα γίνει ταινία, βιβλίο, σειρά στην τηλεόραση.

Κι όμως, αυτός ο τύπος δεν είναι καθόλου μοναδικός ή πρωτότυπος. Είναι μέρος της σοδειάς μιας κοινωνίας που σπέρνει μίση και έχθρες και συντηρείται με αίμα. Υπάρχει μήπως καμία πολιτική/θρησκευτική/κοινωνική/οικονομική ιδεολογία που δε λειτουργεί σα λίπασμα αυτής της σοδειάς; Οι θρησκείες θέλουν νεκρούς τους απίστους, για να επικρατήσει ο δικός τους Θεός στον κόσμο. Ο εθνικισμός θέλει νεκρούς τους ξένους, γιατί γεννήθηκαν με κατώτερο DNA από μας και η ζωή τους δεν αξίζει. Ο κομμουνισμός θέλει νεκρούς τους ταξικούς αντιπάλους, γιατί εμποδίζουν την ιδανική κοινωνία να γίνει πραγματικότητα. Ο καπιταλισμός θέλει νεκρούς εκατομμύρια κάθε χρόνο από ασιτία, όχι γιατί δεν υπάρχουν παντού φυσικοί πόροι, αλλά γιατί δεν υπάρχουν παντού λεφτά. Η δημοκρατία θέλει νεκρούς τους δικτάτορες που χαλάνε τον αγγελικά πλασμένο δυτικό μας κόσμο. Θέλει επίσης να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα πετρελαίου των χωρών τους, ενώ μπορεί να υπάρξουν και μερικές παράπλευρες απώλειες. Η δημοκρατία θέλει θυσίες.

Ο Νορβηγός είπε ότι δυσκολεύτηκε, αλλά έπρεπε να κάνει αυτές τις θυσίες για την ιδεολογία του, για τα πιστεύω του. Πόσο διαφορετικά μίλησε ο Μπους για τον πόλεμο στο Ιράκ; Έχουμε ζήσει τόσο πολύ σ’ αυτό το σάπιο κόσμο, ώστε εκπαιδευτήκαμε να βλέπουμε τον κάθε μακελλάρη Νορβηγό σαν περιθωριακό άρρωστο, ενώ τον κάθε έλληνα στρατιώτη που σφάζει γυναικόπαιδα και φυλάει φυτείες οπίου στο Αφγανιστάν σαν αρχιδαρά.

Από τότε που γεννιόμαστε μπαίνουμε σε κουτάκια, επιλέγουμε στρατόπεδα. Έτσι πρέπει. Αριστερός – δεξιός, γαλάζιος – πράσινος, ρεπουμπλικανός – δημοκρατικός, φασίστας – κομμουνιστής, χριστιανός – μουσουλμάνος. Όμως δεν υπάρχουν προβλήματα των δεξιών και των αριστερών, των κομμουνιστών και των φιλελεύθερων, των χριστιανών και των αθέων. Τα προβλήματα μας αφορούν όλους, και αν δεν υπάρχει συνεργασία σε ανθρώπινο επίπεδο, με βάση τη λογική και πέρα από ιδεολογικές γραμμές και κατευθύνσεις θα χαθούμε όλοι μαζί.

 Για να σταματήσουν οι άνθρωποι να σφάζονται μεταξύ τους η λύση δεν είναι κάθε μια τέτοια περίπτωση να καταλήγει στον ψυχίατρο για να πάρει τα φάρμακά του και να γίνει καλά. Η λύση είναι οι άνθρωποι να σπάσουν τις πνευματικές αλυσίδες με την κομψή ονομασία «ιδεολογία», που φόρεσαν μόνοι τους για να νοιώσουν ξεχωριστοί και πρωτότυποι – αν και αυτές οι αλυσίδες φτίαχτηκαν πριν αιώνες από ανθρώπους που τα σκουλήκια έχουν χωνέψει εδώ και χρόνια. Καμιά ιδεολογία δεν θα κάνει τον κόσμο καλύτερο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ατομική, προσωπική επανάσταση απέναντι στον κακό μας εαυτό. Να γνωρίσουμε τον άλλο, τη φύση, τον εαυτό μας είναι πιο άμεσο και ωφέλιμο. Να ξεκολλήσουμε από τη μια, δική μας, απόλυτη αλήθεια. Να σταματήσουμε να βάζουμε ταμπελάκια, να βλέπουμε παντού ξένους, διαφορετικούς, εχθρούς. Να αρχίσουμε να αγαπάμε. Όχι τον πλησίον – αυτό είναι εύκολο- αλλά τον απέναντι.

Βαγγέλης Τσίρμπας